Heymann-Löwenstein

De wijngaarden van Weingut Heymann-Löwenstein liggen in het (nog) relatief koele klimaat van het Mosel dal. De riesling druiven krijgen hier ruime tijd om volledig te rijpen. Daar waar 100 dagen na de bloei meestal wordt geoogst, hangen de druiven hier 160 dagen ‘op een laag pitje’ hun aroma’s te ontwikkelen. De wijngaarden liggen op extreem steile hellingen met daarop aangelegde terrassen. De wortels van de oude riesling wijnranken kunnen tot 30 meter diep reiken. De aanplantdichtheid bedraagt meer dan 7000 stokken per hectare, de leeftijd van de stokken ligt tussen 20 en 55 jaar en de opbrengst wordt beperkt tot maximaal 50 hl per hectare. De leisteenbodem ontstond hier 400 miljoen jaar geleden, in het Devoon tijdperk. De vele lagen leisteen hebben elk hun eigen uiteenlopende eigenschappen.






Reinhard Löwenstein is een van de meest markante en gerespecteerde wijnmakers in Duitsland. De auteur van het boek Terroir: Weinkultur und Weingenuss in einer globalen Welt produceert indrukwekkende wijnen op zijn steile terraswijngaarden. Hij presenteert zijn wijnen als een filosoof, waarbij hij haast poëtische omschrijvingen geeft van zijn topwijngaarden. Hij is een van de specialisten op het gebied van Duitse wijnen. De leistenen bodem, lage opbrengsten en doorgaans late pluk brengen intense Rieslings voort die gastronomisch breed inzetbaar zijn. De wijnen worden gebotteld in prachtige, donkerblauw-groene flessen en combineren onder andere zeer goed met oosterse gerechten 

 

De hangende tuinen van de Mosella

 

Net als elders in Europa werd de Duitse wijnbouw vóór de industriële revolutie grotendeels gevormd door steile terrassen die in de heuvels waren uitgehouwen. In de gemechaniseerde wereld van vandaag vertegenwoordigen dergelijke sites slechts 0,5% van het wijnbouwareaal van Duitsland en worden ze vaak beschouwd als niet meer dan fotogenieke anachronismen.

 

Niet hier: deze zwaluwnesten, schijnbaar vastgelijmd aan de kliffen, vormen een essentiële basis voor onze terroirwijnen. Deze is hier – zo concreet mogelijk – verankerd in de grond, met zijn unieke bodemstructuur. Hoe steiler de klif, hoe hoger de wanden die nodig waren om de helling terug te brengen tot een beheersbare 45 graden. Meestal met een hoogte van 2 - 4 meter creëren ze een relatief grote holle ruimte op de berghelling. Die je dan moet invullen. Hoe? Natuurlijk met behulp van gevonden materialen: aarde, planten en struiken die van de helling waren gekrast, en heel veel stenen en brokken gebroken kliffen. Om jonge wijnstokken te helpen groeien, worden ze geplant in een sandwich van bosweide die met een schop is uitgegraven. Er wordt een beetje kunstmest toegepast - in onze moderne versie, 100% biologisch. Het resultaat: een geheel eigen bodem. Enorme hoeveelheden organisch materiaal in diepe bodemlagen, met heel weinig aarde, en op zijn plaats ruim ten noorden van 50 procent steen. Zelfs in de diepste grondlagen kan de lucht prachtig circuleren, een genot voor talloze aerobe microben, wormen en insecten. Ze transporteren voortdurend organisch materiaal de diepte in, om te worden verwerkt op een manier die een ecosysteem in stand houdt dat door de eeuwen heen stabiel is gebleken. De sterke microbiële activiteit zorgt ervoor dat de leisteen ongelooflijk snel verweert en de wijnstokken voedt met kostbare mineralen. Voeg een netwerk van wortels toe, fijn verweven in de grond door de dicht beplante wijnstokken...

 

Terroir - het culturele alternatief voor geglobaliseerd fastfood

In de wijnwereld wordt de term 'terroir' meestal gebruikt als een afkorting voor het smaakprofiel van een specifieke regio of wijngaard. Typisch met de toegevoegde opmerking dat de mens een belangrijke rol speelt als 'vertolkers van de wijngaard'. Tot nu toe, zo goed. Maar heeft het ook echt zin? Je kunt stellen dat er ook oorsprong aan het werk is in Blue Nun en Jacobs Creek. Maar terroir? Zelfs in de jaren zestig was het produceren van wijnen die echt goed smaakten een moeilijke uitdaging. Het is een heel ander verhaal in het huidige tijdperk van enologische verbeteringen aan silicium en botox. Populistische Coca Cola-wijnen hebben de wereldmarkt perfect in hun greep, in alle smaakvarianten en in alle prijsklassen. En de tegenbeweging? We gebruiken de term ‘terroir’ als beugel voor de vele concepten van een culturele definitie van wijn.

 

Duurzaam - een engagement voor ecologie, samenleving en de toekomst

Als reactie op de toenemende ‘chemisering van de landbouw’ ontstond in de jaren zeventig een biologische beweging die sindsdien is blijven groeien en verbreden. Gefocust op het werk in de wijngaard, ontstond een concept gebaseerd op het romantische ideaal van 'goede natuur', dat pleitte voor een verbod op alle niet-natuurlijke preparaten. Begrijpelijk in het licht van de tijdgeest van die tijd, maar... die richtlijnen bevatten geen woord over gearomatiseerde gisten of enzymen, of energieverbruik, CO2-voetafdruk of exploitatie op basis van louche arbeidscontracten. En ideologisch nog steeds gebonden aan een lineair, zwart-wit denkmodel, zelfs nu de moderne samenleving al lang is verschoven naar het aanpakken van complexe structuren door middel van een systematische aanpak. En hier pakken we de draad weer op. Geen ingewikkelde vragen negeren, geen angst voor verstandige compromissen. En: geen oog dichtknijpen! "Fair and Green" staat voor taboevrij overleg, voor gefundeerde specialistische kennis en consistent advies. En voor meer betrokkenheid, jaar na jaar, bij een ecologische en sociale herstructurering van onze samenleving.

 

Joie de vivre - De eb en vloed van zeebodems

 

Echt genieten vraagt om een gevoel van verwennerij, het loslaten van controle en omarmen van de ontembare sensuele wereld. Daarom vragen we om vertrouwen. Vertrouw op onze wijnen, vertrouw op je zintuigen. Onze wijnen zijn een uitnodiging. Een aanbod om een wereld te verkennen die ontoegankelijk is voor ons bewustzijn, voor de waarneming van sensuele indrukken die eeuwen geleden werden opgeslagen in archaïsche delen van onze zich ontwikkelende limbische systemen. We nodigen je uit voor een spannende en plezierige reis door de tijd - 400 miljoen jaar om precies te zijn. Terug naar de geboorte van Europa, aan de zuidkust van het oude rode continent, in de diepten van de tropische oer-oceaan. Op de plezierige fascinatie voor de smaakvolle diversiteit van verzonken oceaanbodems.

Terrasvormige wijnbouw Anachronisme of Avant-garde?

Wijngaarden als natuurlijk landschap? Dat zou zeker een grote uitzondering op de regel zijn. Men kan misschien toegeven aan het Sioux-natuurpark in South Dakota, waar onze bevriende wijnboer, ouderling Nygaard, de druiven mag oogsten die in het wild groeien aan de bomen omhelzende wijnstokken.

 

De wijnbouw is ooit gevormd door de tussenkomst van de mens in de natuur en zou in feite wel eens de oudste vorm van landbouw kunnen zijn. Cultuur? Is de moderne wijnbouw nog steeds ‘cultuur’ in de zin van een bijdrage aan de beschaving? De term 'natuurlijke wijn', die momenteel erg populair is, is een slimme afleidingstruc. "Natuurlijk" leent zich uitstekend voor ideologische (marketing) pitches met het soort vervorming van de goede oude Moeder Natuur waar filosofen van de erfzonde, dromers van het matriarchaat en kitscherige romantici de voorkeur aan geven. Een eerlijke, eigentijdse benadering ziet er net even anders uit: hoe ziet een verstandige interactie tussen mens en natuur eruit? Waar en hoe kan ook dat wat met geweld wordt geplunderd liefdevol begeleid worden? De domesticatie van steile hellingen om de hangende tuinen van de Moezel te vormen, was een ongelooflijke daad van beschaving door onze voorouders. Het waagde om stenen van de hellingen te breken, muren te bouwen om de steilheid van de kliffen tot een beheersbare 100 procent te verminderen, de holle ruimte op te vullen met aarde, stenen en plantaardige resten en dan, ten slotte, de wijnstokken te planten. We moeten onze petje af nemen voor deze enorme culturele prestatie. Niemand zou vandaag zo'n investering doen. Een voorzichtige schatting gaat ervan uit dat de aanleg van één hectare terrasvormige wijngaarden op dit moment waarschijnlijk ongeveer 1,5 miljoen euro zou kosten. Zelfs als we uitgaan van het creëren van een extreem optimistische 100 terrassen, is het nog steeds een hersenschim. Als er niets anders is, kunnen we die terrassen in ieder geval behouden! Maar mijn woord, het repareren van die muren en het verzorgen van de druiven is enorm arbeidsintensief. We hebben 13 km wijngaardmuren op ons landgoed. In plaats van de 250-600 uur die het kost om machines te gebruiken, hebben we meer dan 2000 uur handarbeid nodig om slechts één hectare goed en duurzaam te bewerken. euh...

 

Van de ongeveer 100.000 hectare aan wijnstokken in Duitsland vandaag de dag, zijn er slechts 750 - minder dan één procent - terrasvormig. In het licht hiervan lijken velen van mening te zijn dat terrassen moeten worden beschermd en ondersteund als een cruciale ecologische/agrarische schat, misschien als erfgoedlandschappen die aan toeristen worden verkocht.

 

Met ons wijnboeren als door de staat gesteunde museumbewakers? Nee bedankt!

 

Aan het einde van de 19e eeuw moest een meestervakman 3-4 dagen werken om genoeg te verdienen om in Uhlen een vierkante meter te kopen. Vandaag zou het slechts 20 minuten duren. En toen kostte een fles wijn uit Uhlen evenveel als Chateau Margaux, een Röttgen evenveel als een Clos du Roi. Vandaag ligt de verhouding dichter bij 1:20. Maak je nu geen zorgen: we gaan geen 500 euro per fles vragen om in ons eentje de terrassen duurzaam te blijven telen. Maar...

 

November 2020. Zoals elk jaar eert de VINUM-wijngids - ooit Gault-Millau - wijnmakers en wijnen. Hun Top 10 Dry German Rieslings vermeldt slechts één wijn uit de Moezel, onze Uhlen Laubach uit 2019. Prijs 45 euro. De andere wijnen groeiden allemaal op percelen die met een tractor werden bewerkt. Hun gemiddelde prijs: 132 euro (zonder de stevige 2k voor de duurste wijn zelfs maar te tellen).

 

We zijn optimistisch. Want parallel aan de voortschrijdende industrialisering van wijn en optimalisatie van smaakprofielen met behulp van een steeds groter wordend portfolio van fooddesign-trucs, vormt zich ook over de hele wereld een tegenbeweging. Zeker, de niche voor met cultuur doordrenkte wijnen blijft erg klein. Maar hoeveel wijngaarden zijn er werkelijk die jaar in jaar uit bijzonderheden van bodem en klimaat voortbrengen? Wat zijn vijf hectare Uhlen Laubach, met hun werkelijk unieke smaak, voor de wereldmarkt? Hoeveel wijnfreaks en restaurants willen een deel van de 10.000 flessen Uhlen Blaufüsser Lay, trillend van leisteen als ze doen.

 

 

Duurzame wijnbouw op onze extreme terrassen is allesbehalve een anachronistisch overblijfsel. Het maakt deel uit van de avant-garde wijncultuur.